Fakty i mity

Fakt Mit
Szczepionki są niebezpieczne i powodują groźne powikłania

Szczepionki są najdokładniej kontrolowanymi produktami leczniczymi obecnymi na rynku. Wszystkie dostępne szczepionki zostały poddane testom i badaniom klinicznym,  wykonywanym przez niezależne  instytucje wskazywane przez organy państwowe. Czasem, w odpowiedzi na podaną szczepionkę, może wystąpić niepożądany odczyn poszczepienny (NOP), jednak ryzyko wynikające z zarażenia chorobą zakaźną jest znacznie wyższe niż możliwość wystąpienia ewentualnych odczynów poszczepiennych.

Szczepienie przeciwko HPV jest niebezpieczne i prowadzi do poważnych powikłań

Informacje o częstych, ciężkich NOP-ach po podaniu szczepionek przeciwko HPV są niezgodne z wynikami badań. Najczęstszymi efektami ubocznymi zgłaszanymi po podaniu szczepionki dziewięciowalentnej przeciwko HPV były: opuchlizna, rumień i niewielki ból w miejscu podania szczepionki.  W przypadku szczepionek dwuwalentnej i czterowalentnej było to: zaczerwienienie i ból w miejscu wkłucia, zawroty głowy, omdlenia, nudności i ból głowy.

Szczepienie noworodków niszczy ich naturalną odporność?

W wielu przypadkach zakażeń (np. tężcem) nie dochodzi do naturalnej produkcji przeciwciał. Ponadto, układ immunologiczny dziecka zawiera milionową liczbę potencjalnych komórek pamięci, które „uczą się” reagować w określony sposób na drobnoustroje. Antygeny zawarte w szczepionkach zawierają ich śladową ilość, przez co nie stanowią zagrożenia dla układu immunologicznego, a równocześnie pozwalają organizmowi wytworzyć odporność.

Szczepionka MMR wywołuje autyzm?

Szczepionka MMR nie wywołuje autyzmu. To szkodliwy mit, mający źródło w sfałszowanych badaniach Andrewa Wakefielda, opublikowanych w magazynie Lancet w 1995 roku. Ich autor został pozbawiony prawa do wykonywania zawodu lekarza -  w toku śledztwa okazało się, że za sfałszowanie wyników badań nad szczepionką MMR otrzymał ponad 400 tysięcy funtów. Równocześnie niezależne od siebie badania, prowadzone na całym świecie, nie wykazały związku szczepionki MMR z autyzmem. 

Najcięższą reakcją alergiczną na podanie szczepionki jest reakcja anafilaktyczna?

Najcięższą reakcją alergiczną organizmu,  następującą natychmiast po wstrzyknięciu szczepionki, jest wstrząs anafilaktyczny. W najcięższej postaci anafilaksji (wstrząs anafilaktyczny) występuje bladość, spadek ciśnienia tętniczego krwi, poty, przyspieszenie tętna, obrzęki, duszność i utrata przytomności.

Reakcja anafilaktyczna na szczepionkę u dzieci to częste zjawisko?

Reakcja anafilaktyczna u dzieci ma miejsce wyjątkowo rzadko, 1 na 2 miliony dawek. Niezwykle istotna jest wcześniejsza rzetelna kwalifikacja lekarska dziecka do szczepień eliminująca ryzyko wystąpienia reakcji anafilaktycznej. W celu zwiększenia stopnia bezpieczeństwa  dzieciom z chorobami alergicznymi często podaje się na kilka dni przed i po szczepieniu preparaty antyhistaminowe. . U dzieci z grup wysokiego ryzyka zaleca się  przeprowadzenie szczepienia w Poradniach Konsultacyjnych Szczepień, a w wyjątkowych przypadkach podczas hospitalizacji w oddziale szpitalnym. Ze względu na ryzyko pojawienia się nagłych reakcji alergicznych wszystkie punkty szczepień wyposażone są w zestaw p/wstrząsowy i sprzęt ratujący życie.

W przypadku niektórych chorób, przeciw którym mamy szczepionki, nie mamy skutecznych leków?

W przypadku niektórych chorób medycyna nie dysponuje skutecznym leczeniem. Jest tak np. w przypadku odry. U pacjentów, u których dochodzi do rozwoju bakteryjnego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, najczęściej wywołanego przez pneumokoki, meningokoki czy Haemophilus influenzae B, mimo stosowanego właściwego leczenia w części przypadków dochodzi do poważnych powikłań. Podobnie jest w przypadku ospy wietrznej – bez względu na to czy stosujemy właściwe leki przeciwwirusowe, czy nie leczymy choroby może dojść do zapalenia móżdżku, bądź wtórnych zakażeń bakteryjnych. Mamy więc do wyboru dobrze kontrolowany i poznany sposób uodpornienia za pomocą sprawdzonych, przebadanych szczepionek lub narażenie dziecka na niekontrolowane zakażenie i chorobę.

Istnieje szereg różnych szczepionek finansowanych z budżetu Ministerstwa Zdrowia?

Istnieje szereg zróżnicowanych szczepionek oferowanych w ramach kalendarza szczepień : szczepionki monowalentne (pojedyncze) np. przeciw WZW B, poliomyelitis, Hib oraz skojarzone 3 w jednym np. przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi lub przeciw odrze, śwince i różyczce. Dostępne są również preparaty wysokoskojarzone tzw. 5 w 1 lub 6 w 1. Podając szczepionkę np. 5 w 1 chroni się dziecko przez błonicą, tężcem, krztuścem, Hib, poliomyelitis. W szczepionce 6 w 1 jest jeszcze dodatkowo komponent WZW B.

Szczepionki są bezpieczne

Szczepionki są bezpieczne – przechodzą aż 3 fazy badań, zanim zostaną zarejestrowane i dopuszczone do stosowania. Jeśli szczepionka jest bezpieczna – zostaje zarejestrowana, ale nadal prowadzone są badania kliniczne: badania IV fazy oraz rejestracja objawów występujących po przyjęciu preparatu. Warto dodać, że uwzględnia się wszystkie poważne zdarzenia medyczne, które miały miejsce w ciągu 4 tygodni po szczepieniu, a w niektórych przypadkach jeszcze później.
Bezpieczeństwo szczepień potwierdzają też wieloletnie, szerokie badania obserwacyjne dużych grup zaszczepionych pacjentów.

Szczepionki przeciw wirusowi HPV wywołują choroby autoimmunologiczne

Szczepionki przeciw wirusowi HPV są bezpieczne. Osoby szczepione i nieszczepione przeciw HPV mają takie same szanse na zachorowanie na choroby autoimmunologiczne.  Wyniki badań wykazały, że szczepionki przeciw wirusowi HPV nie wykazują żadnego związku z zapadalnością na choroby autoimmunologiczne.

Szczepionka przeciw wirusowi HPV może spowodować śmierć

Szczepionka przeciw wirusowi HPV jest bezpieczna dla zdrowia i życia. Do VAERS, systemu monitorującego efekty uboczne szczepionek w USA, zgłoszono kilka przypadków śmiertelnych wśród osób, którym podano szczepionkę, ale to nie ona była przyczyną zgonu. Wszystkie przypadki śmiertelne zostały zbadane przez lekarzy pracujących w CDC i FDA. Szczegółowa analiza każdego przypadku śmiertelnego po podaniu szczepionki przeciw HPV wykazała, że:

  • nie ma żadnej prawidłowości związanej z czasem po podaniu szczepionki,
  • nie ma prawidłowości związanej z ilością podanych dawek lub kombinacji szczepionek,
  • nie ma przyczyny zgonu, która sugerowałaby, że szczepionka przeciw HPV była odpowiedzialna za którykolwiek ze zgonów.
Powikłania po szczepieniach występują często i są śmiertelne

Szczepionki dopuszczone do stosowania w Polsce są bezpieczne i skuteczne. Przypadki pojawienia się NOP (niepożądanego odczynu poszczepiennego) są rzadkie i niegroźne. Mogą to być: nieduże, miejscowe zaczerwienienie skóry w miejscu wstrzyknięcia szczepionki (mijające po kilku dniach) nieutulony płacz dziecka czy niewysoka gorączka. Ciężkie powikłania po szczepieniach zdarzają się bardzo rzadko. Większość niepożądanych objawów przypisywanych szczepieniom pozostaje z nimi jedynie w związku czasowym. W ostatnim dziesięcioleciu na miliony szczepień w Polsce wystąpiło kilka zgonów, o które niesłusznie posądzono szczepionki. W badaniach pośmiertnych stwierdzone zostały inne przyczyny, które doprowadziły do zejścia śmiertelnego – szczepienie nie było jego powodem. Odmowa szczepienia dziecka naraża je na ciężką chorobę.

Szczepionka przeciw wirusowi HPV jest bezpieczna

Szczepionka przeciw wirusowi HPV jest bezpieczna, co potwierdzają wieloletnie badania. Od czerwca 2006 roku, kiedy to szczepionka została zatwierdzona przez FDA (Food and Drug Administration, Agencja ds. Żywności i Leków) w USA podano około 79 milionów szczepionek. 25 lipca 2014 roku, CDC (Centre for Disease Control and Prevention, Centrum Kontroli Chorób i Prewencji) w USA opublikowało dane potwierdzające bezpieczeństwo i skuteczność szczepionek dwuwalentnych oraz czterowalentnych. Dodatkowo, 27 marca 2015 roku CDC opublikowało dane i zalecenia Komitetu Doradczego w Sprawach Praktyk Immunizacji (Advisory Committee on Immunization Practices) dotyczące szczepionki dziewięciowalentnej. Wszystkie szczepionki używane w USA, w tym szczepionka przeciw wirusowi HPV muszą przejść wieloletnie testy bezpieczeństwa, zanim otrzymają licencją FDA. Podczas badań poprzedzających otrzymanie licencji szczepionkę dziewieciowalnetną badano na ponad 13 tysiącach kobiet i mężczyzn, szczepionkę czterowalntną na ponad 29 tysiącach kobiet i mężczyzn, zaś dwuwalentną przebadano na ponad 30 tysiącach kobiet. Wszystkie szczepionki okazały się bezpieczne i skuteczne.