Koniec wakacji to czas przygotowań do nadchodzącego roku szkolnego. W pogoni za kredkami, piórnikiem i wymarzonym plecakiem, nie powinien umknąć nam temat zdrowia, gdyż od niego zależeć przecież będzie w dużym stopniu to, jak upłynie naszemu dziecku i nam najbliższe 10 miesięcy. Każdy rodzic wie, że choroba dziecka wpływa na życie całej rodziny. Jest jeszcze czas, aby przygotować się do zdrowego roku szkolnego.
Podstawą zdrowia w każdym wieku są szczepienia ochronne wykonywane zgodnie z kalendarzem szczepień. W żłobku czy przedszkolu dziecko po raz pierwszy spotyka się z różnorodną florą bakteriologiczną i wirusami przez wiele godzin, a nie incydentalnie, jak to ma miejsce na placu zabaw. Dzieci bywają niezwykle kreatywne w wymyślaniu zabaw, podczas których kontakt ze śliną i wydzielinami z nosa kolegi czy koleżanki niemal gwarantuje zakażenie się tym samym wirusem lub bakterią. Pediatra Alicja Sapała-Smoczyńska z warszawskiej przychodni Medicover i Centrum Medycznego Platany w rozmowie z portalem www.zaszczesiewiedza.pl podkreśliła: „Szczepienia oczywiście chronią przed ciężkimi chorobami zakaźnymi i ich powikłaniami, jednak nie pozwalają uniknąć częstych u dzieci infekcji górnych dróg oddechowych. Infekcja taka zwykle trwa tydzień, zaś choroba zakaźna może trwać kilka tygodni, jej przebieg może być zdecydowanie cięższy i może wymagać hospitalizacji. Dlatego nie wolno zapominać o szczepieniach, które są jedyną formą profilaktyki przed wieloma chorobami zakaźnymi”.
Przygotowując dziecko do żłobka lub przedszkola powinniśmy pomyśleć przede wszystkim o szczepieniu przeciwko ospie wietrznej, która błędnie uważana jest za nieszkodliwą chorobę wieku dziecięcego, gdyż może skończyć się wieloma poważnymi powikłaniami: od poospowego zapalenia ucha czy płuc do długiego pobytu w szpitalu. Dodatkowo, po ospie dziecko ma znacznie obniżoną odporność przez dłuższy czas, więc powrót do przedszkola lub żłobka może szybko skończyć się kolejną chorobą. Szczepienia przeciwko ospie jest szczepieniem nieobowiązkowym, a więc płatnym, ale dla dzieci do 3 roku życia, które przyniosą zaświadczenie ze żłobka, jest ono refundowane. „Chroniąc siebie przed chorobą, chronimy również innych – przypomina doktor Sapała-Smoczyńska- dzięki temu, że się zaszczepimy i nie zachorujemy, uchronimy przez zakażeniem również tych, którzy nie mogą być zaszczepieni oraz nieodporne na ospę kobiety w ciąży, dla których choroba może skończyć się tragicznie”.
Koniec wakacji to również dobry moment, aby zaplanować szczepienia przeciwko grypie, które należy wykonać najpóźniej we wrześniu lub październiku. Grypa jest niezwykle poważną chorobą o wielu powikłaniach, ze zgonem włącznie. Dzieci i osoby starsze należą do grup ryzyka szczególnie narażonych na wystąpienie powikłań. Na grypę należy szczepić się co roku, ale jest to niewielka niedogodność w porównaniu z zachorowaniem na potencjalnie śmiertelną chorobę. Wirus grypy jest bardzo zakaźny, przenoszony drogą kropelkową, a o taki bliski kontakt między dziećmi nie jest trudno.
„Szczepienia nieobowiązkowe mogą być sporym wydatkiem dla rodziny- mówi dr Sapała-Smoczyńska- dlatego warto porozmawiać z lekarzem o takim kalendarzu szczepień, który nie tylko zapewni dziecku zdrowie, ale również nie będzie zbytnim obciążeniem dla rodziny. Pod względem odczuwanego stresu, młodsze dzieci znacznie lepiej przechodzą szczepienia.”
Obecnie, kiedy wiele placówek edukacyjnych, prywatnych i państwowych, korzysta z usług cateringowych lub oferuje obiady gotowane na miejscu, nie powinno zapominać się o szczepieniu przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A (WZW A), czyli tak zwanej żółtaczce pokarmowej. Przez długi czas od zakażenia chory nie ma objawów, nie wie o swoim stanie zdrowia, ale już rozsiewa wirusa. WZW A nie jest chorobą śmiertelną, jednak dochodzenie do zdrowia łączy się z rygorystyczna dietą trwającą 3-4 miesiące i wielotygodniowym pobytem w szpitalu.
Rodzice pierwszoklasistów oraz starszych dzieci szkolnych nie powinni zapominać o obowiązkowych dawkach przypominających szczepień przeciwko polio (w 6 roku życia),tężcowi, błoniczy i krztuścowi (w 6 i 13 roku życia) oraz odrze, śwince i różyczce (w 10 roku życia) . Zabezpieczenie przed tężcem jest szczególnie ważne właśnie w tym okresie, kiedy dzieci nadal bawią się na podwórku, w ziemi oraz zaczynają wyjeżdżać na obozy, gdzie o drobne urazy i zabrudzenia nie trudno. Z okresem wakacyjnym, częstym pobytem w lasach i parkach, również wiąże się niebezpieczeństwo zakażenia kleszczowym zapaleniem mózgu (KZM). Zachorowanie na KZM może wiązać się z powikłaniami, z którymi młody człowiek będzie zmagał się całe życie. Cykl szczepień składający się z podania trzech dawek, najlepiej rozpoczynać zimą, aby być gotowym na sezon letni.
A nastolatek? Poza szczepieniami obowiązkowymi warto zapoznać się z korzyściami płynącymi, zarówno dla dziewcząt, jak i dla chłopców, ze szczepienia przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV). chroni ono przez zakażeniem wirusem HPV, który wywołuje raka szyjki macicy. Zaszczepienie dziewcząt i chłopców przed rozpoczęciem kontaktów seksualnych jest elementem profilaktyki oraz działaniem mającym na celu ograniczanie zakażeń w całej populacji. Koniec szkoły podstawowej to dobry czas, aby pomyśleć o przyszłości „Niektóre szkoły policealne i studia, na przykład medyczne, czy też rolnicze, wymagają od kandydatów szczepień dodatkowych związanych z ryzykiem zawodowym. Warto dowiedzieć o tym wcześniej, aby mieć czas na uzupełnienie szczepień” – radzi doktor Alicja Sapała-Smoczyńska.